Chủ tịch ký liều và 'tiền chùa'
triệu đô
Trong
khi người dân gánh nặng đủ các loại phí, tỷ lệ % dân nghèo còn khá cao, tiêu
chí thoát nghèo không bền vững mà quan chức đầu tỉnh cả năng lực và trách nhiệm
đều còn non kém, dẫn đến sự lãng phí hàng chục triệu USD, thì nước Việt này còn
lên thác xuống ghềnh lắm.
Sau vụ việc ông Chủ tịch tỉnh Hà Nam “bảo kê” cho xe của các doanh
nghiệp tư nhân phá nát cầu đường, ông Chủ tịch tỉnh Quảng Bình xây mộ bố vi phạm
quy hoạch chung của tỉnh, ngang nhiên hợp pháp hóa việc làm tư lợi đó bằng mọi
cách, tuần này báo chí lại tiếp tục ồn ào vụ việc ông Chủ tịch tỉnh Quảng Bình
“ký liều”. Khiến bất cứ ai đọc và biết về vụ việc này cũng bỗng thấy… “nóng
mặt” và choáng.
 |
Trên
“dự án chồng dự án”
Không phải bởi sức nóng của Dự án pin mặt trời có tổng vốn 14
triệu USD vay của CP Hàn Quốc và vốn đối ứng của CP Việt Nam, được xem là dự án
cấp điện bằng năng lượng mặt trời lớn nhất VN ưu tiên cho Quảng Bình, trải dài
trên địa bàn 10 xã của 04 huyện.
Cũng không phải bởi sức nóng của Dự án đầu tư xây dựng công trình
cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia, với tổng số vốn 368 tỷ đồng từ ngân
sách TƯ cho Quảng Bình. Mà “nóng” và choáng, bởi dù biết có hai dự án cùng mục
tiêu cấp điện, nguy cơ “dự án chồng dự án” đẻ ra đứa con… lãng phí, là nhãn
tiền, nhưng ông chủ tịch tỉnh này vẫn cứ ký, cho triển khai.
Đáng chú ý, mặc dù là vốn vay của CP Hàn Quốc, nhưng dự án được ưu
tiên cấp vốn dưới dạng ngân sách. Nghĩa là, Quảng Bình được hưởng lợi từ nguồn
vốn này mà không phải trả nợ. Việc trả nợ vay cho CP Hàn Quốc thuộc trách nhiệm
của CP Việt Nam. Và để duy trì Ban quản lý Dự án, riêng tiền lương phải chi 1,3
tỷ đồng/năm.
Điều trớ trêu, dự án điện lưới sẽ trùm lên hầu hết địa bàn mà dự
án pin mặt trời đang triển khai cho cùng một mục tiêu cấp điện vùng sâu, vùng
xa.
Rút cục, dự án 14 triệu USD đi vay của Hàn Quốc có nguy cơ thành
phế liệu.
Phải chăng, vì đây là “tiền chùa” quốc tế, và tỉnh Quảng Bình lại
không phải trả nợ, nên thân phận 14 triệu USD… rẻ bèo?
Khi đọc đến đây, người viết bỗng nhớ tới một câu chuyện cảm động.
Đó là trong dịp Tết Ất Mùi vừa qua, xã Phước Bình (Bác Ái- Ninh Thuận) do ông Pinăng
Hoàng làm chủ tịch xã, có 218 hộ nghèo (với gần 2000 nhân khẩu) người dân tộc
Raglai được nhận gạo cứu đói của Chính phủ. Một chuyện bất ngờ, quà tết với số
tiền 150.000đ/ hộ, bà con trong xã nhận, riêng gạo cứu đói giáp hạt của Chính
phủ trợ giúp, đồng bào rủ nhau từ chối. Lý do, do thổ nhưỡng tốt, xã có nghề
trồng chuối và chuối bán chạy, nên các hộ bảo nhau từ chối nhận gạo cứu đói, để
nhường cho các xã khác.
Số gạo trợ cấp giáp hạt cho 2000 con người có lẽ không quá lớn,
nhưng tấm lòng “lá rách đùm lá… nát” của người dân xã Phước Bình, như trong bài
viết của báo Đất Việt, lại rất lớn.
Chả lẽ, một ông chủ tịch tỉnh, mà cách nghĩ lẫn cách hành xử lại
kém xa một ông chủ tịch xã và 2.000 người dân nghèo đến thế?
 |
|
Một
trong nhiều Dự án pin mặt trời nhỏ lẻ như thế này sẽ bị tháo dỡ vì không đồng
bộ với Dự án pin mặt trời vay của Chính phủ Hàn Quốc. Ảnh: Tiền Phong
|
Trả lời báo chí về vụ dự án chồng dự án, ông Chủ tịch tỉnh Quảng
Bình Nguyễn Hữu Hoài có cách thanh minh vừa đổ lỗi vừa như… thú tội:
Một dự án khổng lồ như vậy, tôi ký là trên cơ sở tham mưu của các ngành từ dưới
lên trên đầy đủ hết, nhưng... đã chồng và có thể gây lãng phí (TP,
ngày 11/4). Ông cũng cho biết, tới đây “sẽ chỉ đạo cho kiểm điểm nghiêm
túc những tập thể, cá nhân liên quan”.
Tuy nhiên, nếu đọc kỹ các thông tin trên báo chí, người đọc sẽ thấy
vấn đề nghiêm trọng hơn rất nhiều, không thể nhẹ nhàng theo kiểu cho kiểm điểm nghiêm túc
như lời hứa của ông này. Hàng loạt câu hỏi cần đặt ra cho tỉnh Quảng Bình, và
cho các quan chức có trách nhiệm của tỉnh:
Đó là, không chỉ vi phạm Quyết định 2081 của TTCP (ưu tiên cấp
điện cho những xã không có điện), cố tình để “dự án chồng dự án”, mà ngay cả dự
án điện lưới cũng có vấn đề.
Theo nguyên tắc, ở hai xã Tân Trạch, Thượng Trạch (huyện Bố
Trạch) không thể kéo điện lưới. Vì điện lưới sẽ đi qua rừng đặc dụng Phong Nha-
Kẻ Bàng (Di sản thiên nhiên thế giới đã được UNESCO công nhận), xâm hại khoảng
90 hecta rừng đặc dụng, theo đánh giá của giới chuyên gia. Điều này là vi phạm
ngay cả Hiệp ước 1972 về bảo vệ Di sản thiên nhiên thế giới của UNESCO mà VN là
một trong các thành viên tham gia, nhưng Quảng Bình cũng không tham khảo ý kiến
của đại diện UNESCO tại VN.
Còn một lãnh đạo của Vườn QG Phong Nha - Kẻ Bàng cho biết, đến nay
chưa nhận được văn bản nào thông báo về việc sẽ kéo điện lưới đi qua rừng đặc
dụng Phong Nha- Kẻ Bàng. Theo quy định, nếu chỉ chặt tỉa cành nhánh ở rừng đặc
dụng thì UBND tỉnh ra quyết định, còn nếu ở mức độ chặt bỏ cây rừng thì phải
xin ý kiến TTCP (TP, ngày 19/3)
Vậy mà ông Phan Văn Thường, GĐ Sở Công Thương lại cho rằng, dự
án kéo điện lưới trải rộng trên địa bàn toàn tỉnh, lại triển khai từ đây đến
năm 2020, nên chỉ cần cam kết bảo vệ môi trường với các địa phương khi triển
khai thi công là đủ (?) (TP, ngày 03/4). Ô, niềm tin thường… “ngây
thơ”! Hay là sự vô trách nhiệm, biến báo cho hành vi vi phạm?
Vì sao mà trước đó, dự án này đã không hề có báo cáo đánh giá tác
động môi trường theo quy định, nhưng vẫn được ông chủ tịch tỉnh phê duyệt. Vì kém
hiểu biết, vì tham mưu kém, hay vì còn những lý do gì khác?
Việc chủ tịch tỉnh quá tin ở bộ máy tham mưu, kéo đến sự ký bừa,
dự án chồng dự án, như lời ông tự nhận. Vậy vì sao lại có những chuyên gia,
những tham mưu coi phép nước (QĐ 2081 của TTCP) bằng… vung? Đằng sau chuyện tham
mưu, là chuyện gì?
Vì sao, ngay cả khi vụ việc đổ bể, ông Bí thư Tỉnh ủy QB mới biết.
Bởi theo ông, UBND tỉnh đã không hề báo cáo với Tỉnh ủy vấn đề dự án lưới điện
quốc gia. Cũng không thông qua Hội đồng ND tỉnh như quy định pháp luật, vì đây
là dự án nhóm B. Một dự án lớn, mà Chủ tịch tỉnh không báo cáo Bí thư TU. Trong
khi theo chức năng, Đảng luôn có nhiệm vụ kiểm tra việc thực hiện đường lối
chiến lược phát triển KT- XH của tỉnh.
Mặc dù mấy năm nay, công tác xóa đói giảm nghèo của QB đã có những
kết quả nhất định. Nhưng con số còn hơn 23.000 hộ nghèo (cuối năm 2014), và
tính chất các hộ thoát nghèo lại thiếu bền vững, chỉ cần chút biến cố là các hộ
thoát nghèo trở lại… em vẫn như ngày xưa, thì
việc lãng phí tới 14
triệu USD của một dự án đi vay,
chỉ vì quan liêu, thiếu hiểu biết, hay bởi những lý do gì khác nữa không thể
biết, ở một tỉnh nghèo, thật khó chấp nhận.
 |
|
Dự án lưới điện quốc gia đi
qua Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Ảnh: Tiền Phong
|
Dưới “phí chồng phí”
Đặt những con số lãng phí, thất thoát qua các dự án, mà Dự án pin
mặt trời ở Quảng Bình, chỉ là một ví dụ cụ thể, trong bối cảnh các loại phí
tính trên đầu người dân, người nông dân, mới thấy thật xa xót.
Xa xót, bởi ông Nguyễn Văn Giàu – Chủ nhiệm UB Kinh tế của QH
mới đây đã phải nói thẳng: “Không có nước nào nhiều khoản phí như ở ta” khi UB Thường vụ QH cho ý kiến vào dự luật phí, lệ phí.
Đó là một hiện thực. Quốc gia nào cũng phải trông vào các nguồn
thuế, nguồn phí của dân, một trong những nguồn thu cho quốc gia. Tuy nhiên, mặc
dù có cả Pháp lệnh Phí và Lệ phí với những quy định chi tiết, rành mạch cụ thể,
nhưng trong thực tế việc thực hiện, thi hành lại không… rành mạch lắm. Dẫn đến
tình trạng “phí chồng phí”, giả danh phí, lệ phí tràn lan.
Rõ khéo. Trên thì “dự án chồng dự án”, dưới thì “phí chồng phí”.
Rút cục, đều là “phí” của dân phải đóng. Phí đến độ nào?
Báo Kinh tế và Đô thị, ngày 11/4 mới đây cho biết, báo cáo
"Tổng quan môi trường thuế VN 2014" của Công ty Vietnam Report, trung
bình trong 05 năm gần đây, tỷ lệ thu từ thuế và phí/GDP của Trung Quốc là
17,3%, Thái Lan và Malaysia khoảng 15,5%, Philippines 13% và Indonesia 12%...
Việt Nam thuộc diện huy động thuế, phí vào loại trung bình thấp, ở mức 12 - 14%
GDP. Song với tình trạng phí chồng phí và lạm thu ở nhiều nơi, khiến mỗi người
dân VN phải gánh tỷ lệ chịu thuế, phí/ GDP cao gấp 1,4 - 3 lần so với các nước
trong khu vực.
Còn con số thống kê của Bộ NN&PTNT cho biết, nông dân phải
gánh đến 131 khoản đóng góp, trong đó có 93 loại phí, lệ phí theo quy định, 38
khoản đóng góp xã hội khác. Ngoài các khoản phí, lệ phí theo quy định, một hộ
nông dân bình quân mỗi năm phải đóng từ 250.000 - 800.000 đồng cho các khoản.
Trong khi đó, tỉ lệ hộ dân nghèo của XH ta còn khá cao.
Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn (Úc) cho biết, mặc dù theo con số của Bộ
Lao động – Thương binh và Xã hội, VN chỉ có 6% hộ nghèo (tỉ lệ này vào năm 2012
là gần 10%). Nhưng kết quả đo lường của WB lại theo chuẩn khác. WB đã hợp tác
với Tổng cục Thống kê VN, đưa ra chuẩn về nghèo ở VN như sau: Thu nhập hàng
tháng (năm 2010) trên đầu người là 653 ngàn đồng. Từ đó, WB tính được rằng cả nước VN hiện nay
có gần 17 triệu người nghèo, chiếm tới… 20% dân số của cả nước. Tính ra,
cứ 05 người thì có 01 người nghèo.
Tỉ lệ nghèo này cũng phân bố không đồng đều giữa các tỉnh. Các
tỉnh thuộc Tây Bắc vẫn là nghèo nhất. Lai Châu, có tới 76%. Điện Biên, Hà
Giang: 71%. Sơn La: 64%, Lào Cai: 57%...v.v… Vùng nghèo thứ hai là Tây Nguyên.
Ở Tây Nguyên, chỉ riêng tỉnh Kon Tum, có gần 50% người dân được xếp vào nhóm
nghèo.
Đối lập với cái nghèo là sự giàu có. Giàu có đến mức độ nào?
Theo PetroTimes ngày 10/4, tạp chí The Economist và Ngân hàng Citi
(Citibank) công bố báo cáo về các tác động của nhóm người giàu mới nổi cho thấy
ở châu Á, nhóm người giàu mới nổi của Việt Nam tăng cũng khá nhanh, đứng thứ 03
chỉ sau Ấn Độ và Indonesia. Báo chí VN cũng đã từng công bố danh sách 500 người
giàu nhất trên thị trường chứng khoán VN và cũng là giàu nhất xã hội. Thậm chí
có một nghị sĩ công khai với QH và cử tri rằng mình có 500 tỉ đồng.
Nhưng con số giàu nhanh, giàu sổi, hay giàu bền vững đó của VN
cũng không… hoán đổi nổi số phận của nước Việt- vẫn là một nước rất nghèo với
gần 17 triệu người nghèo thu nhập chưa đầy 35 USD/ tháng. Con số giàu có đó chỉ
có sức tải một thông điệp buồn, rằng sự phân hóa giàu nghèo trong XH ngày càng
sâu sắc. Và cùng với vấn nạn tham nhũng, đạo lý văn hóa XH xuống dốc, góp
phần làm cho KT- XH bất ổn.
Chính vì thế, ở một góc độ khác, các chuyên gia cho rằng, việc
công bố con số GDP với thu nhập đầu người gần 2.000 USD không có nhiều ý nghĩa,
bởi thực chất vẫn có tới gần 17 triệu người dân không hề được hưởng thụ gì con
số bình quân 2000 USD. Có giáo sư người Nhật còn tiên liệu, cảnh báo, VN không
thoát khỏi “bẫy trung bình”. Có nghĩa là rất có thể phải chịu thân phận mãi
mãi là người đi sau.
 |
|
Ảnh:
Hiệu Minh
|
Ở góc độ chất lượng và giá trị mức sống, Hiệu Minh, cựu chuyên gia
IT của WB đã có một phân tích thấu đáo khi cho biết, nói về sự
phát triển của một quốc gia, ngoài GDP- tổng sản phẩm nội địa, các quốc gia
văn minh rất chú ý đến SPI (Social Progress Index) - chỉ số phát triển xã hội
bao gồm nhu cầu cơ bản của con người, nền tảng của cuộc sống (well-being) và cơ
hội. Bên cạnh GDP, phải có cả chỉ số SPI này mới làm nên một thước đo hoàn
chỉnh về chất lượng sống một quốc gia.
Thế nhưng nếu so với GDP thì SPI quả là một thước đo… khó tính.
Bởi nền tảng của SPI cao “chính là thể chế chính trị minh
bạch, luật pháp nghiêm minh, công bằng về cơ hội, quyền con người được đảm bảo”
(Tuần Việt Nam, ngày 10/4).
Mà nếu vậy thì hành trình của VN còn đường xa muôn dặm sơn hà…
Sự phát triển của mỗi quốc gia là dựa trên sự phát triển của mỗi
địa phương, mỗi tỉnh, t/p. Ở đó, các quan chức đầu tỉnh chính là cánh tay giúp
việc đắc lực cho nhà nước, triển khai đường hướng, chính sách của nhà nước, góp
phần thúc đẩy XH phát triển.
Thế nhưng, trong khi người dân gánh nặng đủ các loại phí, tỷ lệ % dân
nghèo còn khá cao, tiêu chí thoát nghèo không bền vững mà quan chức đầu tỉnh cả
năng lực và trách nhiệm đều còn non kém, dẫn đến sự lãng phí hàng chục
triệu USD thì nước Việt này còn lên thác xuống ghềnh lắm.
'Phép vua thua lệ… chủ
tịch'
Thứ suy đồi về văn hóa ấy, tiếc thay- vẫn đang ngây ngất
trước... "hoa hồng"
Dân gian từ xa xưa đã có câu ngạn ngữ phép vua thua lệ làng để nói về cái quyền
uy của lệ làng- mà đã nói lệ, tức không phải luật, chỉ do làng đó tự đặt ra,
bất chấp cả luật pháp kỷ cương- (phép vua).
Xe
quá tải và uy tín mất thiêng
Cứ tưởng chỉ là chuyện của thời phong kiến, sau lũy tre làng, hóa
ra, nó còn là chuyện của thời nay, thời kinh tế thị trường, sống và làm việc theo
hiến pháp và pháp luật.
Đó là vụ việc của tỉnh Hà Nam, mới đây đã gây ra sự ồn ào và chú ý
của dư luận, sự bất bình của người dân nơi sở tại. Ồn ào, và bất bình bởi người
dân sở tại phải chứng kiến ngày ngày hàng trăm chiếc xe trọng tải lớn với hàng
chục tấn, nghênh ngang lao qua cầu Châu Sơn- cây cầu bắc qua sông Đáy, nối
trung tâm t/p Phủ Lý (Hà Nam) sang Khu công nghiệp Châu Sơn, mỏ đá Kiện Khê.
Trong khi, theo công năng thiết kế, cây cầu này chỉ chịu nổi xe có trọng tải
dưới 3,5 tấn.
 |
|
Chở
quá tải sẽ bị xử lý hình sự. Ảnh: VietNamNet
|
Trước đó, mới một vài tháng, cả XH như phát sốt vì hiện tượng xe
quá tải. Bắt đầu từ một địa danh ở Kỳ Anh (Hà Tĩnh), ngay lập tức, vấn đề xe quá
tải, còn gọi là xe “hổ vồ” phá nát các đường giao thông, gây bất bình dữ dội
trên báo chí. Bởi đây cũng là một nguyên nhân lớn khiến các con đường giao
thông đường bộ lâu nay, chất lượng vốn chưa tương xứng với tiền đầu tư, lại
càng nhanh xuống cấp.
Hàng loạt bài viết về xe quá tải, cho thấy rõ thực trạng hoành
hành của nó ra sao: Nào là “Để xe chở quá tải 03 lần, nhà thầu sẽ bị cấm cửa”;
“Chủ tịch tỉnh xuống đường, xe quá tải mất hút”; “Đoàn xe quá tải khủng, bị bắt
nóng giữa đêm”; “Bộ trưởng đích thân bắt xe quá tải tại công trường" v.v…
và v. v…
Vì sao mà việc ngăn chặn và xử lý xe quá tải khó khăn đến vậy.
Đương nhiên ai cũng hiểu, ở đây không thể thiếu chuyện lợi ích- “làm luật”- mà
thực chất chỉ là “lệ”, nếu có gọi là luật, cũng chỉ là thứ luật… phi pháp. Đồng
tiền giấy mỏng tang, lại có sức nặng hơn tất cả các loại xe trọng tải lớn, pháp
luật, kỷ cương, phẩm chất công dân... cộng lại.
Chính vì thế, ngày 04/04 mới đây, Bộ GTVT đã phải có chỉ thị yêu
cầu các đơn vị Tổng cục Đường bộ VN, các đơn vị liên quan phối hợp tăng cường
công tác kiểm soát tải trọng xe. Thậm chí Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cam kết
làm đến cùng để chấm dứt tình trạng xe chở quá tải ngay trong năm 2015.
Thực trạng những con số xe quá tải vi phạm cho thấy sức tàn phá
của nó với đường xá giao thông ghê gớm thế nào.
Tính từ ngày 1/4 đến 31/12/2014, các trạm kiểm tra tải trọng xe
lưu động của 63 tỉnh, thành và 02 trạm kiểm tra tải trọng xe cố định Dầu Giây
(Đồng Nai) và Quảng Ninh kiểm
tra tải trọng 430.000 lượt xe, trong đó phát hiện hơn 57.000 chiếc vi phạm. Lực lượng chức năng các địa phương còn kiểm
tra, xử lý 1.152 xe cơi nới thùng trái phép.
Riêng 02 tháng đầu năm 2015, các trạm kiểm tra tải trọng xe lưu
động đã cho dừng, kiểm tra hơn 56.000 xe, phát hiện và lập biên bản 5.900 chiếc
vi phạm (NLĐ, ngày 03/3).
Trong khi đó, cũng theo báo NLĐ, ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục
trưởng Tổng cục Đường bộ VN kiến nghị cần phải xử lý thật nghiêm với hành vi
chở hàng quá tải trọng cho phép. Thậm chí, với những xe chở hàng quá tải trọng
200% trở lên, cần chuyển sang xử lý hình sự.
Còn ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô VN, đề
nghị đồng thời xử nghiêm lãnh đạo địa phương nào buông lỏng, cán bộ thi hành
công vụ đồng lõa, tiếp tay vi phạm. Ông còn cho biết “Ở Thái Lan, nếu chở quá
tải là họ bỏ tù ngay vì đó coi như là tội phá hoại tài sản quốc gia".
Trước đó, tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về trật tự ATGT 06
tháng đầu năm 2014, Phó TT Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh, địa phương nào để
“lọt” xe quá tải, Chủ tịch tỉnh phải chịu trách nhiệm.
 |
|
Văn
hóa ở đây chính là văn hóa sống, hành xử trước pháp luật, trước cộng đồng,
trong nhân cách quan chức, cán bộ - một bộ phận không nhỏ.
|
Vậy mà mặc cho những cam kết của ông Bộ trưởng GTVT, mặc cho chỉ
đạo của Phó TT, không biết có phải do mũ
ni che tai, bất cần những chỉ đạo của cấp trên, kiểu
đường ta ta cứ đi, cầu ta ta cứ qua, mà Chủ tịch tỉnh Hà Nam Nguyễn Xuân Đông thản
nhiên ký hai lần công văn cho phép xe tải trọng lớn nghiễm nhiên qua cầu. Cũng không phải tất cả xe của các doanh nghiệp
trên địa bàn đều được quyền như thế, mà chỉ có xe của các DN như Xuân Trường, Hữu Trí mới được …qua
cầu gió bay.
Tuy nhiên, ngay cả đại diện của cơ quan chức năng có thẩm quyền
xem xét cho xe quá tải qua cầu cũng phải thừa nhận, do lượng xe tải được phép
qua cầu khá nhiều, mặt khác, các xe tải lại có hình thức giống nhau nên nhiều
khi xử lý không hết! (GDVN, ngày 23/3), thành ra có cả chuyện không ít xe quá
tải khác “ăn theo” kiểu của
người phúc ta
Vì sao vậy? Vì sao Bộ trống
đánh xuôi, tỉnh
kèn thổi ngược? Khiến cho dư luận không ít người dân ở tỉnh đặt câu
hỏi vì sao Chủ tịch tỉnh lại ưu ái “bảo kê” cho vài doanh nghiệp?
Chả lẽ Hà Nam là tỉnh có quyền sống trên pháp luật?
Chuyện ông Chủ tịch tỉnh Hà Nam sử dụng "phép vua thua lệnh…
chủ tịch” chưa xong, lại nổi lên chuyện ông Chủ tịch tỉnh Quảng Bình.
Xưa nay, việc chôn cất người đã khuất, nhất là người thân ruột
thịt vốn là chuyện linh thiêng và là chuyện nghĩa tử nghĩa tận, nên dường như
chẳng ai dám “xía” vào.
Nhưng vì sao chuyện ông Chủ tịch tỉnh Quảng Bình chôn cất bố lại
bị lời vào tiếng ra? Ấy là bởi ông Chủ tịch tự chọn chỗ chôn cất thân sinh
không nằm trong nghĩa trang chung, mà rất trái khoáy- chôn ở vùng đất thuộc
rừng thông của lâm trường Đồng Hới, nằm sát trên trục đường chính vào trại giam
Đồng Sơn (Bộ Công an), chỉ vì chỗ đó được coi là có địa thế, phong thủy đẹp
nhất t/p Đồng Hới.
Điều đáng nói, mặc cho công văn của cơ quan chức năng, ngành chức
năng về vị thế ngôi mộ không phù hợp quy hoạch chung, ngôi mộ vẫn được tu sửa
kiên cố, đẹp đẽ, hoành tráng, như một khuôn viên, cách không xa là nghĩa trang liệt
sĩ xuống cấp nghiêm trọng.
Và để hợp thức hóa, những việc cần làm ngay đã
được… làm ngay. Nào là tờ trình của phường Đồng Sơn xin mở rộng nghĩa trang Đá
Bạc để hợp thức hóa toàn bộ khu mộ vào trong nghĩa trang. Nào là ông Chủ tịch
t/p Đồng Hới bút phê vào tờ trình của phường, và hài nhất, là đề nghị… ngược-
Chủ tịch tỉnh quan tâm giải quyết. Nào là UBND tỉnh cấp thẳng 01 tỷ đồng xuống
phường mở rộng nghĩa trang Đá Bạc, cũng tức là bảo đảm mộ của ông bố ông Chủ
tịch nghiễm nhiên hợp pháp hóa về mọi phương diện.
Không biết sau này, phúc đức của người âm có linh thiêng phù hộ
người dương hay không, nhưng trước dư luận xã hội, trước con mắt của nhân dân,
chắc chắn uy tín của ông Chủ tịch tỉnh đã… mất thiêng!
Mà một khi mất thiêng, thì niềm tin, sự nể trọng, tôn ti kỳ cương
pháp luật của người dân có còn thiêng?
Nhập gia tùy… tham nhũng
Trước đây, những vụ việc tham nhũng dính dáng đến các dự án ODA
rất ít được nhắc đến- với lý do quan hệ đối ngoại, ngại ngần ảnh hưởng đến việc
viện trợ, đầu tư. Tuy nhiên, việc không thể nói cũng đã phải nói. Bởi chính những
điều xấu khuất tất của những kẻ tham nhũng, giờ đây thật sự ảnh hưởng đến quan
hệ quốc tế của nước Việt trên hành trình hiện đại.
Đó là vụ Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam mới
đây đòi VN hoàn lại tiền tư vấn đường sắt. Theo VietNamNet, ngày 02/4, việc đòi
lại này dựa trên cơ sở trong phiên xét xử tại Nhật Bản, phía JTC đã thừa nhận
hành động “lại quả” cho một số quan chức cao cấp của ngành đường sắt trong dự
án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội số 01, số tiền tới hơn 16 tỷ đồng. Như vậy
hợp đồng tư vấn giữa JTC với Ban quản lý các dự án đường sắt đã không tuân thủ
qui định đấu thầu của JICA. Chiểu theo 'Điều kiện chung của vốn vay ODA Nhật
Bản', JICA đề nghị phía VN hoàn trả toàn bộ số tiền đã giải ngân cho hợp đồng
tư vấn này.
Khỏi phải nói, nỗi sượng sùng của người dân Việt như thế nào. Nhất
là khi đại diện phía Nhật Bản phải nói thẳng: Nếu
xảy ra lần nữa, chắc chắn người dân Nhật Bản sẽ lên tiếng và yêu cầu dừng cấp
ODA cho VN.
Cho dù đến thời điểm này, phía VN vẫn đang tiếp tục điều tra ai,
kẻ nào đã dây máu ăn phần
trong việc “đối ngoại” đầy tai tiếng này. Cho dù, Thứ trưởng GTVT
Nguyễn Ngọc Đông có cho biết, vẫn đang trong qúa trình điều tra (06 cán bộ
đường sắt đã bị bắt). Nếu đúng là có chuyện nhận hối lộ thì cá nhân, tổ chức nhận
hối lộ sẽ phải hoàn tiền cho phía Nhật Bản và bị xử lý theo pháp luật.
Nhưng đây không phải vụ nghi vấn tham nhũng đầu tiên, và nếu đặt
trong bối cảnh “hoa hồng” mọc …. xuyên quốc gia, có lẽ vẫn chưa phải vụ cuối
cùng.
Đã từng có rất nhiều vụ việc tai tiếng, đáng tiếc, mỗi vụ một
vẻ mười phân mất mát cả mười
Tỷ như : Năm 2006 - vụ tiêu cực tại PMU18: Tổng Giám đốc PMU18 bị
bắt giữ và bị cáo buộc đã cá độ bóng đá với số tiền trên 1,8 triệu đô la.
Vụ án "ầm ĩ" này đã khiến Bộ trưởng Bộ GTVT thời kỳ đó phải từ chức.
Chỉ 02 năm sau, cả nước lại xôn xao vụ bê bối liên quan tới Dự án
Đại lộ Đông - Tây tại TPHCM sử dụng vốn vay ODA của Nhật Bản, với số tiền 820.000
USD để “chạy thầu” dự án.
Bốn năm sau, năm 2012, Đan Mạch cũng tuyên bố tạm dừng cấp vốn ODA
vì phát hiện các dấu hiệu bất thường về tài chính, số tiền hơn ½ triệu USD
trong 03 dự án.
Đầu tháng 3/2015 mới đây, Cơ quan công tố Hàn Quốc đã phát lệnh
tạm giam cựu Giám đốc chi nhánh nước ngoài của Tập đoàn Posco E&C, cáo
buộc ông này đã tạo quỹ đen khoảng 10 tỷ won (tương đương với 199 tỷ VNĐ) và
biển thủ 04 tỷ won khi thực hiện các dự án giao thông tại VN từ năm
2009 - 2012.
 |
|
Ảnh
minh họa: Dân trí
|
Ngân hàng Thế giới (WB) cũng “cấm cửa” nhà thầu Louis
Berger của Mỹ tham gia đấu thầu 01 năm do có hành vi hối lộ các quan chức tại
Dự án Giao thông nông thôn 3 (WB3), Dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên thành
phố Đà Nẵng của VN.
Ở tất cả các vụ việc đáng hổ thẹn đó, một đặc điểm nổi bật, tất
cả đều không do phía VN phát hiện, mà toàn do các nước chủ đầu tư phát hiện. Hiện tượng bất thường đó phản chiếu một điều-
các công trình liên quan đến dự án ODA của VN bị buông lỏng về quản lý.
Mặt khác, một tâm lý tệ hại thường trực trong không ít quan chức
các địa phương, các ngành, cứ nói đến dự án ODA là loại “viện trợ không hoàn
lại”, một thứ cơ chế xin- cho cấp quốc tế, hoặc cho vay giá rẻ. Vì thế, quản lý
lỏng lẻo vô tình là tòng phạm tiếp tay cho tâm lý tham
vàng bỏ… nhân cách, cao hơn, là bỏ cả thể diện quốc gia.
Đặt trong bối cảnh tham nhũng ở XH ta luôn tranh tối tranh sáng,
thì cái việc tìm ra thủ phạm, kẻ tham nhũng quả là khó như đuổi hình bắt bóng.
Dân gian từ cổ xưa có câu thành ngữ rất hay:
Nhập gia tùy tục. Đáng buồn thay, các dự án ODA của các xứ văn minh
khi vào VN đã “tha hóa” nhập gia tùy… tham nhũng.
Được biết, ngày 9/4, Bộ trưởng GTVT ký quyết định thanh tra đột
xuất một số dự án, gói thầu do Tổng Cty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN
(VEC) làm chủ đầu tư, có sự tham gia của Cty POSCO Engineering&Construction
(POSCO E&C, thuộc Tập đoàn POSCO - Hàn Quốc) (tienphong.vn, ngày 10/4)
Đặc biệt, theo TBKTSG Online, ngày 09/4, sắp tới, Chính phủ sẽ ban
hành Nghị định mới về ODA, thay thế các nghị định khác, nhằm quản lý chặt chẽ
hơn nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Đây là những động thái tích
cực, cần thiết.
Nhưng liệu những kẻ có tội trong vụ việc dính líu đến dự án của
ODA có bị lôi ra ánh sáng không, không ai có thể trả lời được. Và liệu có ngăn
chặn được những vụ tiếp theo ở thì tương lai không, cũng
không ai có thể trả lời được. Khi mà ở XH ta, luật pháp, chế tài, các quy định
xử lý nghiêm khắc đều đầy đủ, nhưng tham nhũng vẫn có mặt cũng… đầy đủ không
kém
Chỉ nhớ được một câu nói thẳng thắn của ông Vũ Ngọc Hoàng, UVTU
Đảng, trong bài viết đăng trên Tuần Việt Nam ngày 07/4 mới đây:
Đảng không thể tồn tại nếu suy đồi về văn hóa.
Văn hóa ở đây chính là văn hóa sống, hành xử trước pháp luật,
trước cộng đồng, trong nhân cách quan chức, cán bộ - một bộ phận không nhỏ.
Thứ suy đồi về văn hóa ấy,
tiếc thay- vẫn đang ngây ngất trước …"hoa hồng".
- Kỳ
Duyên
__._,_.___
No comments:
Post a Comment