“Bộ Tứ” sẽ chính thức được quyết định vào đầu tuần tới. Xin chưa
đề cập đến các vị trí khác. Chỉ mong các bạn đừng quá thất vọng nếu ông Nguyễn
Phú Trọng thì ở lại mà ông Nguyễn Tấn Dũng lại ra đi.
Ông Trọng đã làm mỏi mệt chúng ta bởi những tuyên bố rất lỗi thời.
Nhưng, cũng như các tổng bí thư khác, người đứng đầu đảng cộng sản làm sao có
thể tuyên bố từ bỏ định hướng xã hội chủ nghĩa. Cho dù trong số các tổng bí thư
gần đây ông là người thuộc lòng cái “lý luận” ấy nhất, lẽ ra, ông chỉ nên nói
điều đấy trước các đồng chí của ông trong Đảng.
Ông Trọng, rất tiếc đã “buông lá cờ cải cách”. Ở Đại hội XI, khi
đa số biểu quyết bỏ “Chế độ công hữu về tư liệu sản xuất là chủ yếu” (đặc trưng
quan trọng nhất của chủ nghĩa xã hội viết trong Cương lĩnh 1991), ông ở phái
thiểu số, hứa sẽ “phục tùng đa số”. Nhưng ông vẫn đưa “quốc doanh chủ đạo” vào
Hiến pháp và không đa sở hữu hóa đất đai.
Nhưng khác với những gì dân mạng mắng mỏ, ông Trọng đã rất khôn
ngoan trong đối ngoại (trừ phát biểu ở Cuba mà có lẽ ông tưởng là ở nhà – và, ông
sẽ khôn ngoan hơn nhiều nếu sau những thành tựu rất đáng ghi nhận, bao gồm cả
việc loại bỏ [nếu thành công] một nhà độc tài, tham nhũng, ông nên vui thú điền
viên, tiếp tục sống cuộc đời thanh bạch).
Khi tôi hỏi về các chuyến thăm Hà Nội – Bắc Kinh và ngược lại, Đại
sứ của một nước EU nói: “Việt Nam hiểu Trung Quốc”. Còn các nhà ngoại giao phương
Tây mà tôi tiếp xúc đều cho rằng, không có phe thân Mỹ hay thân Tàu trong các
nhà lãnh đạo Việt Nam, họ tin là chính sách ngoại giao sẽ vẫn như thế bất luận
ai lên, ai xuống.
Tôi phải nói với các bạn “thích Mỹ” rằng, nếu giờ đây Hà Nội đối
đầu với Bắc Kinh, “nhất biên đảo” với Washington, Obama sẽ cuống lên ngay vì…
khó xử.
Khi Trung Quốc kéo giàn khoan 981 vào biển Đông. Ông Trọng cho nhóm
họp BCT ngay và đưa ra những kết luận và nguyên tắc ứng xử rất rõ ràng. Sinh
thời, ông Võ Văn Kiệt vài lần gặp tổng bí thư Nông Đức Mạnh yêu cầu BCT đưa ra
bộ nguyên tắc này nhưng ông Mạnh đã không làm.
Giàn
khoan 981 đã xuất hiện ở biển Đông như một đường banh chạy qua khung thành đối
phương khi “cầu thủ” Nguyễn Tấn Dũng đang đứng ở vị trí dễ dàng nhất để “sút”.
Chính trị là một vai diễn. Trong sân khấu đơn điệu này, Nguyễn Tấn Dũng không
có đối thủ.
Ba tuần sau đó, Nguyễn Tấn Dũng có chuyến thăm Philippine và ông
đã rất xuất sắc khi đưa ra khái niệm “không đánh đổi chủ quyền thiêng liêng lấy
tình hữu nghị viển vông”.
Tuy thoát hiểm sau vụ Vinashin, Nguyễn Tấn Dũng đã bắt đầu nhiệm
kỳ thứ hai với uy tín xuống chưa từng có. Kể từ sau kiểm điểm Hội nghị Trung
ương 4 và đặc biệt là sau khi thoát án kỷ luật, ông đã bám rất chặt vào “lá bài
chủ quyền”.
Nhưng, những người quan sát trực tiếp biết rõ, khi rời những tờ
giấy viết sẵn, Nguyễn Tấn Dũng ngay lập tức trở lại với trình độ của mình.
Tại diễn đàn an ninh châu Á – Thái Bình Dương (Đối thoại
Shangri-La 31-5-2013), trong bài phát biểu nói về “niềm tin chiến lược”, Nguyễn
Tấn Dũng có đề cập mơ hồ tới những hành động áp đặt trên biển Đông mang tính
cường quyền. Trong phần đặt câu hỏi, một nữ quân nhân Trung Quốc đề nghị ông
chỉ ra những hành động “cường quyền” đó đến từ đâu, Thủ tướng Dũng đã đực ra
không tìm được một từ đáp trả.
Cũng tại Shangri-La, khi được một học giả Philippine đặt câu hỏi, Việt
Nam có cùng Philippine kiện Trung Quốc ra tòa không, ông Dũng cũng chỉ trả lời
ấp úng. Một nhà báo Việt Nam hoạt động nhiều năm trong khối ASEAN nói: “Trong
các cuộc tiếp xúc thượng đỉnh, là người Việt Nam, tôi rất xấu hổ khi trong giờ
giải lao trong khi thủ tướng Lào, Thái, CPC… tả xung hữu đột, Thủ tướng Việt
Nam chẳng biết bắt chuyện với ai dù có phiên dịch ngay bên cạnh”.
Nguyễn Tấn Dũng bắt đầu có thể xây dựng lực lượng, thâu tóm quyền
lực từ khi làm thứ trưởng Bộ Nội Vụ (1994 – Công An hiện nay) và đặc biệt, đã
từng làm ủy viên thường vụ BCT trước cả Nông Đức Mạnh và Phan Văn Khải (7-1996).
Trong tất cả các đời thủ tướng của chính thể cộng hòa xã hội chủ nghĩa
VN, Nguyễn Tấn Dũng là người có nhiều quyền lực nhất. Nhưng rất tiếc là ông đã
không tận tâm sử dụng quyền lực đó cho quyền lợi quốc gia.
Khi ngành Dầu khí bổ nhiệm con trai làm Phó tổng giám đốc OSC, ông
Võ Văn Kiệt đã cho thu hồi ngay quyết định. Khi chuẩn bị làm thủ tướng ông Phan
Văn Khải cũng yêu cầu con trai rời khỏi các công ty tư nhân. Tôi không dám
khẳng định có ai trong sạch trong thể chế này. Nhưng “người quân tử đi qua ruộng
dưa không buộc dây giày”. Khi đương chức, những người tiền nhiệm của ông Dũng
đã đều có ý thức giữ gìn rất rõ.
Thời gian vẫn còn để ông Dũng lật ngược thế cờ. Nhiều người lấy tỉ
lệ phiếu Trung ương ở lần xét kỷ luật ông hay ở lần gạch tên ông Nguyễn Bá Thanh
để phán đoán. Điều này hoàn toàn vẫn có thể xảy ra trong tuần sau. Nhưng phiếu
của Trung ương hiện nay rất khác với hai lần trước.
Việc các ủy viên TƯ không bầu cho ông Nguyễn Bá Thanh – như tôi đã
viết – là do ông khi chưa ấm chỗ ở Ba Đình đã dọa bắt với hốt. Các ủy viên TƯ
cũng không kỷ luật Nguyễn Tấn Dũng vì mức kỷ luật mà BCT đưa ra chỉ là “khiển
trách”, có nghĩa, dù bị kỷ luật, theo Điều lệ, ông Dũng vẫn tại vị và tái cử.
Không ai dám làm nhục một kẻ vẫn ngồi trên đầu họ, đang nắm kho thóc và đại
đao.
Ông Dũng có rất nhiều người bỏ phiếu cho ông trước đây vì đơn
giản, trong số các nhân vật trong bộ Tứ, ông có quá nhiều gót chân A-sin. Người
ta bỏ phiếu bầu cho ông như giữ một con tin. Số phận của ông ở Trung ương 14 sẽ
được quyết định ở chỗ họ còn tiếp tục nắm quyền lực thông qua con tin hay tự
tay làm lấy.
Khả năng cuối cùng là một “đảo chính cung đình” diễn ra trong đại
hội.
Nhiều người hy vọng Nguyễn Tấn Dũng ngồi lại để “làm sụp cái thể
chế này”. Tôi nhìn thấy một khả năng đen tối hơn đó là sự chiếm đoạt thể chế cho
một kế hoạch lâu dài mang tính cha truyền con nối.
Tôi mong những dự đoán bi quan này của tôi là sai.
Tất nhiên, cho dù chúng ta “dồn phiếu ảo” cho ai. Chúng ta không
có bất cứ một vai trò nào cả. Và, tất nhiên, cho dù, chúng ta bị đặt ra ngoài
cuộc chơi, trước mắt, số phận của đất nước này vẫn nằm trong tay người thắng
cuộc trong cuộc chơi của họ.
“Hào kiệt thời nào cũng có” nhưng hào kiệt làm sao có thể xuất
hiện trong một môi trường chính trị không minh bạch. Cho nên, nếu chúng ta muốn
tìm hào kiệt, chúng ta phải góp tay xây dựng dân chủ. Trên con đường đi tới dân
chủ đó, thay vì sợ hãi, thỏa hiệp với những tên bạo chúa, độc tài, chúng ta
phải góp phần để loại bỏ độc tài, bạo chúa.
Đừng vì quá mỏi mệt với giáo điều, trì trệ mà tung hô một nhà độc
tài vì nghĩ ông ta dám phá bỏ những gì đang làm chúng ta mỏi mệt.
Không nên rủi ro một quốc gia bằng cách đặt cược sinh mệnh của
quốc gia đó vào tay một cá nhân vì nghĩ ông ta là một nhà độc tài anh minh. Bởi,
nếu ông ta không anh minh chúng ta sẽ tốn nhiều máu xương hơn để đòi lại.
“Quyền lực có khuynh hướng tha hóa, quyền lực tuyệt đối thì tha
hóa tuyệt đối” (Lord Acton). Dân chủ chỉ là cách phân chia quyền lực để hạn chế
sự tha hóa của những kẻ cầm quyền. Dân chủ không phải là sản phẩm độc quyền của
phương Tây dù nó bắt đầu ở phương Tây.
Cũng như internet – không phải được phát minh ở phương Đông nhưng
vẫn rất được chúng ta hoan nghênh và đang làm thay đổi xã hội phương Đông.
Mưu cầu dân chủ không chỉ là công việc của những nhà đấu tranh,
những người anh hùng, mà còn là của chúng ta, bằng chính những nỗ lực hàng ngày:
tẩy chay cái ác, cái xấu; đồng cảm, lên tiếng khi có thể để bảo vệ những người
lương thiện.
Dân chủ không phải là thứ được ban phát bởi những tên bạo chúa đã
vơ vét cho đến khi thừa mứa. Dân chủ đòi hỏi chúng ta, trước hết, phải bước ra
khỏi sự sợ hãi; dũng cảm nhưng không nên liều lĩnh, vội vàng.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment