Tại sao Trump đắc cử
tổng thống Mỹ là một cơ may cho Trung Quốc?
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (T) và tổng thống Mỹ sắp mãn
nhiệm Barack Obama tại thượng đỉnh APEC, Lima, Peru, ngày 19/11/2016.REUTERS/Kevin
Lamarque
Trong suốt cuộc vận động tranh cử tổng thống, Donald Trump đã
không ngần ngại tố cáo Trung Quốc là nguyên nhân của mọi vấn đề tại Mỹ : Trung
Quốc là kẻ thù của Hoa Kỳ, Trung Quốc đánh cắp việc làm của người dân Mỹ, đã
đến lúc phải chấm dứt tình trạng để Trung Quốc cưỡng hiếp Hoa Kỳ… Với những phát
biểu hùng hồn như vậy, Trung Quốc buộc phải theo dõi sát sao việc Donald Trump
đắc cử.
Thế nhưng, Les Echos ngày 29/11/2016, trong bài phân tích đề tựa «
Tại
sao Trump đắc cử là cơ may cho Trung Quốc ? » giải thích rằng thắng
lợi của Donald Trump lại tạo ra một cơ hội lịch sử cho Bắc Kinh mở rộng tầm ảnh
hưởng ra bên ngoài lĩnh vực kinh tế và thực hiện được mục tiêu của mình là trở
lại vị trí hàng đầu trên chính trường quốc tế.
Những đòn trả đũa
Trước tiên, các đe dọa tiến hành chiến tranh thương mại của ứng cử
viên Donald Trump có nguy cơ vấp phải thái độ thực dụng của chính bản thân ông Trump.
Không một kinh tế gia nào tin vào lời đe dọa của Trump là sẽ đánh thuế nhập
khẩu hàng hóa Trung Quốc đến 45%. Nếu biện pháp này được áp dụng, thì đây sẽ là
một vố đau cho Trung Quốc nhưng trong thời buổi các nền kinh tế tùy thuộc lẫn
nhau, thì Hoa Kỳ cũng bị thiệt hại rất nhiều.
Hoàn Cầu Thời Báo, chi nhánh của Nhân Dân Nhật Báo, cơ quan ngôn
luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, liệt kê danh sách trả đũa : Trung Quốc sẽ
mua máy bay của Airbus thay vì đặt hàng ở Boeing, số lượng xe hơi và điện thoại
Iphone của Mỹ được bán tại Trung Quốc sẽ giảm, Trung Quốc ngừng xuất khẩu sang
Mỹ đậu nành và ngô. Tờ báo Trung Quốc nói thẳng là không bao giờ ông Trump, một
doanh nhân khôn ngoan, lại ấu trĩ đến như vậy.
Ngay cả khi Donald Trump tố cáo Trung Quốc thao túng tiền tệ, thì
cũng khó mà tưởng tượng được là tổng thống tương lai của Hoa Kỳ lại gây sự với Trung
Quốc, một trong những chủ nợ hàng đầu của Mỹ, bởi vì Bắc Kinh nắm trong tay tới
20% tổng số nợ của Hoa Kỳ ở nước ngoài.
Về lập trường bảo hộ của Donald Trump, Trung Quốc chẳng có gì phải
lo ngại, ngược lại còn được hưởng lợi. Nước Mỹ của Donald Trump muốn co cụm
lại, thì nước Trung Hoa của Tập Cận Bình sẵn sàng lấp chỗ trống đó. Ví dụ điển
hình nhất là hiệp định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương – TPP. Donald Trump tuyên
bố sẽ rút Hoa Kỳ ra khỏi TPP ngay trong ngày đầu tiên ông vào Nhà Trắng vì coi
đây là một thảm họa tiềm tàng đối với Hoa Kỳ.
Quyết định này mở ra một con đường rộng thênh thang cho Trung Quốc
: Không chỉ chôn vùi được TPP vốn được thiết kế nhằm khống chế ảnh hưởng của Trung
Quốc, Bắc Kinh giờ đây rảnh tay hành động, thúc đẩy các sáng kiến hợp tác kinh
tế của mình, cụ thể là dự án Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực
(Regional Comprehensive Economic Partnership – RCEP), được ký kết với 16 nước
trong vùng châu Á-Thái Bình Dương mà không có Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ co cụm, Trung Quốc vươn vòi
Đó là về kinh tế và thương mại. Việc Donald Trump thắng cử cũng
đánh dấu sự chấm hết của chiến lược « tái
cân bằng » - hay còn gọi là « xoay
trục » sang châu Á được thực hiện dưới thời tổng thống Barack
Obama. Les Echos trích dẫn nhận định của chuyên gia Celine Pajon, thuộc Viện
Quan hệ Quốc tế Pháp (IFRI) : Việc từ bỏ TPP là tiếng chuông báo tử một nhân tố
chủ chốt trong chiến lược xoay trục sang châu Á của Hoa Kỳ.
Theo công ty tư vấn Capital Economics, « nếu
Hoa Kỳ ít dấn thân hơn vào châu Á, Bắc Kinh sẽ có cơ hội kiến tạo lại tiến
trình hội nhập kinh tế và chính trị theo cách của mình ». Vấn đề là
phải xem liệu các đề xuất của Trung Quốc có đáp ứng các mong đợi của những nước
láng giềng hay không, vì những quốc gia này luôn cảnh giác, dè chừng với ảnh
hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc. Nhiều tiêu chí đề ra trong RCEP thấp
hơn nhiều so với các chuẩn mực của TPP.
Mặt khác, cũng không nên lầm tưởng rằng Trung Quốc sẽ ra tay hành
động vì Mỹ co cụm. Bắc Kinh không đợi Donald Trump đắc cử thì mới đưa ra các sáng
kiến. Từ nhiều năm nay, Trung Quốc đã liên tục vận động cho dự án « các
con đường tơ lụa mới ».
Les Echos cũng lưu ý là việc Hoa Kỳ và Nga có thể cải thiện quan
hệ cũng làm cho Trung Quốc lo ngại. Chủ nghĩa biệt lập của Trump chắc chắn tạo
cơ hội cho Trung Quốc, nhưng đồng thời cũng gây ra nhiều yếu tố bấp bênh, không
rõ ràng.
Cuối cùng, theo Les Echos, chắc chắn trong lĩnh vực nhân quyền,
Trung Quốc rất vui mừng khi Donald Trump đắc cử. Chuyên gia Alice Ekman và John
Seaman, thuộc IFRI nhận định, « thắng lợi của Trump báo hiệu vấn đề nhân
quyền và các giá trị phổ quát bị đặt xuống hàng thứ yếu, đó là những vấn đề nhạy
cảm nhất đối với Bắc Kinh ».
__._,_.___
No comments:
Post a Comment