Repsol:
Áp lực của Trung Quốc ‘khiến Việt Nam mất một tỷ đô la’ ở Biển Đông
- Bill Hayton
- Phóng viên BBC, nhà nghiên cứu
Biển Đông
15 tháng 7 2020
Getty Images
Người viết bài này được cho hay rằng Việt
Nam đã đồng ý trả khoảng một tỷ đô la cho hai công ty dầu khí quốc tế sau khi hủy
các dự án của họ trên Biển Đông vì áp lực từ Trung Quốc.
Một nguồn thạo tin trong ngành dầu khí nói
với BBC rằng Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) đã đồng ý trả tiền cho
Repsol của Tây Ban Nha và Mubadala của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cho
các thỏa thuận 'chấm dứt' và 'bồi thường'.
Trong một tuyên bố, một phát ngôn viên của
Repsol nói ông "không muốn xác nhận hay phủ nhận về số tiền" nhưng việc
đọc phân tích báo cáo tài chính của công ty cho thấy có một khoản tiền rất lớn
có liên quan.
Tin này được đưa ra trong bối cảnh có đợt đối
đầu mới ở Biển Đông. Rosneft, công ty năng lượng Nga, đã bị buộc phải tạm dừng kế hoạch khoan ngoài khơi, dường như cũng vì áp lực
của Trung Quốc.
|
Các tàu tuần duyên Trung Quốc đã hoạt động
trong khu vực nơi đáng ra có hoạt động này.
Đầu tháng này, hải quân của Hoa Kỳ và Trung
Quốc đồng thời tiến hành tập trận quy mô lớn trong khu vực, động thái lại cho
thấy sự cạnh tranh chiến lược rộng lớn hơn giữa hai cường quốc ở trong khu vực.
Một chuyên viên dầu khí phương Tây có bề
dày kinh nghiệm trong khu vực nói với BBC rằng ông "chưa bao giờ từng thấy
có sự can thiệp chính trị nhiều như vậy vào ngành dầu khí ngoài khơi Biển
Đông".
Getty Images
Repsol đã từng là một trong các tập đoàn lớn
nhất tham gia khai thác ngoài khơi Việt Nam, sở hữu 13 lô ở thềm lục địa. Với lợi
ích tối thiểu ở Trung Quốc, Repsol dường như sẵn sàng chống lại áp lực chính trị
từ Bắc Kinh.
Hai trong số những dự án phát triển đặc biệt
táo bạo của hãng này là nằm ở rìa xa của vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) mà Việt
Nam tuyên bố và cũng nằm lọt hẳn trong đường 9 đoạn hay chữ U mà Trung Quốc vẽ
trên bản đồ kể từ năm 1948.
Tuy nhiên, vào tháng Bảy năm 2017, đối tác
của Repsol, PetroVietnam, đã ra lệnh hủy
khoan thăm dò đã lên kế hoạch ở Lô 135-136/03. Sau đó, vào ngày 22/3/2018 Repsol đã
được lệnh dừng khoan riêng rẽ khác khi đã bắt đầu tiến hành ở Lô 07/03 gần
đó (một dự án trong khu vực được gọi là Cá Rồng Đỏ).
|
|
Các chuyên viên Repsol được thông báo rằng
đây là một quyết định chính trị, theo lệnh của lãnh đạo cấp cao nhất của Việt
Nam, sau áp lực rất dữ dội của Trung Quốc.
Kien Pham
Trung Quốc trước đó đã điều một đội tàu gồm 40 tàu hải quân ngoài khơi Đảo Hải Nam, khoảng
hai ngày đi thuyền từ địa điểm khoan và Trung Quốc dường như đã sẵn sàng để đối
đầu.
Điều đó [lệnh của lãnh đạo Việt Nam] nay dường
như là một quyết định mà Hà Nội phải trả giá quá đắt.
Một nguồn trong ngành dầu khí của khu vực nắm
bắt rất chắc về thỏa thuận nói rằng Việt Nam trả cho Repsol và Mubadala 800 triệu
USD cho quyền của họ trong các lô kể trên và thêm 200 triệu USD bồi thường cho
tất cả các khoản đầu tư họ đã thực hiện trong quá trình thăm dò và phát triển.
Đây là một tỷ đô la mà PetroVietnam đáng ra
sẽ chuyển vào ngân sách của chính phủ Việt Nam.
Trong báo cáo tài chính năm 2019, Repsol lưu ý rằng họ đã trích lập
dự phòng cho các khoản thua lỗ gộp lại là 786 triệu Euro cho các dự án tại Việt
Nam, Algeria và Papua New Guinea.
Khoản lỗ ở Việt Nam không được tách ra chi
tiết. Trong cùng một tuyên bố, Repsol cũng báo cáo tổng giá trị ghi sổ là 586
triệu Euro cho ba công ty con làm việc tại các lô bị ảnh hưởng ở Việt Nam.
Trong một tuyên bố ngày 12/6/2020 thông báo ngưng khai thác Lô 07/03 và 135-136/03, công ty
nói "Giao dịch [với PetroVietnam] sẽ không có tác động đáng kể đến báo cáo
tài chính của Repsol".
|
Điều này dường như cho thấy rằng công ty sẽ
thu lại chi phí và tổn thất của hãng. Mặc dù tuyên bố đó không nêu chi tiết tài
chính nào, tổng giá trị của những chi phí và tổn thất đó có thể dễ dàng lên tới
hàng trăm triệu đô la.
Nỗ lực của Trung Quốc ngăn chặn các công ty
đặt tại Việt Nam phát triển tài nguyên dầu khí ở Biển Đông đang được tiếp tục.
Một giàn khoan nằm ở cảng Vũng Tàu của Việt
Nam được hai tháng đã ngừng hoạt động. Chủ giàn khoan, Tập đoàn Noble, nói rằng
hợp đồng "đã bao gồm một khoản thanh toán ngừng hoạt động". Nhiều
khả năng vụ này khiến Việt Nam tốn thêm nhiều triệu đô la.
Giàn khoan này là để khoan thăm dò cho công
ty Rosneft của Nga ở Lô 06-01, khu vực ngay phía bắc của lô cũ của Repsol là Lô
07/03, và cũng nằm trong đường chữ U của Trung Quốc.
Giếng mới đáng ra được khoan ở gần ngay
chính chỗ hiện thời- nhưng với độ khoan sâu hơn. Đây là một mỏ đã được khai
thác thương mại trong 18 năm như là một phần của dự án khí đốt Nam Côn Sơn
nhưng Trung Quốc hiện cảm thấy có thể ngăn chặn được sự phát triển ở đó.
Vào đầu tháng Bảy, một tàu tuần duyên Trung
Quốc, Hải Dương 5402, đã xuất hiện kiểu đi lại 'khiêu khích' trong khu vực được
đề xuất để khoan.
Dữ liệu AIS được theo dõi bởi người dùng twitter
có tên 'Tin tức Biển Đông" cho thấy con tàu di chuyển với tốc độ 15 hải
lý/giờ chỉ cách mỏ khí đốt Lan Tây hiện đang khai thác 1,5 hải lý.
Cho đến nay hầu hết nhà phân tích giả định
rằng Trung Quốc sẽ không muốn đối chọi với Moscow bằng cách chặn các hoạt động
của Nga tại Việt Nam. Nay có vẻ như Bắc Kinh cảm thấy thoải mái làm công ty Nga
sợ đến mức phải bỏ cũng như họ đã làm với Tây Âu.
Cũng có một số bí ẩn về hoạt động của Nhật
Bản ngoài khơi Việt Nam. Hai công ty Nhật Bản, Idemitsu và Teikoku/Inpex, hợp
tác với PetroVietnam đang hoạt động tại hai mỏ: Sao Vàng và Đại Nguyệt nằm mấp
mé đường Chín đoạn tại Lô 05-01b và Lô 05-01c.
Họ đã hoàn tất khoan phát triển và công việc
chuẩn bị nhưng chưa cài đặt thiết bị bơm hút chính. Idemitsu nói rằng họ mong đợi 'bắt đầu sản xuất khí và dầu
nhẹ trong quý Ba năm 2020' nhưng họ đang giữ im lặng về những tiến độ họ đang
thực hiện.
Có thêm khúc mắc nữa là Teikoku hiện đang
phải đối mặt với một vụ kiện từ một công ty niêm yết ở London, Jadestone.
Jadestone nói rằng họ đã đồng ý mua cổ phần Teikoku ở lô này bốn năm trước
nhưng Teikoku, một công ty con của tập đoàn năng lượng khổng lồ Nhật Bản Inpex
đã hủy bỏ thỏa thuận.
Một số người suy đoán rằng tập đoàn, theo lệnh
của Chính phủ Nhật Bản, muốn giữ lô như một sự sắp xếp chỉ có toàn Nhật để đối
phó bất kể sự đe dọa từ Trung Quốc vốn có thể ngăn chặn sự phát triển tại các mỏ
này trong tương lai.
Những sự cố như thế này là một lý do chính
tại sao chính phủ Hoa Kỳ đưa ra một tuyên bố về Biển Đông trong tuần này. Trong tuyên bố đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã mô tả
"chiến dịch bắt nạt" của Trung Quốc nhằm kiểm soát hầu hết các nguồn
tài nguyên ngoài khơi trên Biển Đông là hành vi "hoàn toàn bất hợp
pháp".
|
Tuyên bố cho thấy Hoa Kỳ sẵn lòng giúp đỡ
các nước như Việt Nam bảo vệ ngành dầu khí ngoài khơi của họ chống lại sự can
thiệp của Trung Quốc. Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington mô
tả lời cáo buộc là "hoàn toàn vô lối". Tuy nhiên, dường như cuộc
chiến về tài nguyên của Biển Đông sắp trở nên nóng hơn.
Bill Hayton, đang làm việc tại kênh truyền
hình BBC World News, là tác giả hai cuốn sách về Đông Nam Á. Cuốn Vietnam:
Rising Dragon (2010) dựa trên các tư liệu thu thập trong một năm ông thường
trú ở Việt Nam. Năm 2014, ông ra mắt cuốn South China Sea: The struggle for
power in Asia, viết về tranh chấp Biển Đông. Hiện ông cũng là thành viên Viện
nghiên cứu Chatham House tại London.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment